Als je een nieuwe kerk opricht mag die de rechtsvorm hebben van een kerkgenootschap, stichting of vereniging. Voor het oprichten van een kerkgenootschap hoef je niet langs de notaris.
- Kerkgenootschap, stichting of vereniging?
- Kerk Vereniging
- Kerk Stichting
- Rechtsvorm Kerkgenootschap
- ANBI status
Kerkgenootschap, stichting of vereniging?
Kerkgenootschappen, stichtingen en verenigingen mogen en kunnen als juridische organisatievormen (rechtspersonen) voor religieuze gemeenschappen worden gebruikt. Veel moskeeën zijn bijvoorbeeld een stichting. Ook zie je bij veel kerken een aparte steunstichting. De keuze voor een bepaalde rechtsvorm wordt beïnvloed door de verschillen die tussen de rechtsvormen bestaan.
Kerk Vereniging
Een vereniging moet een Algemene Vergadering hebben. Verenigingsleden hebben via die vergadering veel invloed op de vereniging en het verenigingsbestuur. Zo is het mogelijk dat de leden uiteindelijk de vereniging ‘overnemen’ door de ongewenste bestuurders te ontslaan en te vervangen met bestuurders die wel het door de leden gewenste beleid willen volgen. Dat is het risico van het democratische karakter van de vereniging.
Kerk Stichting
Voor stichtingen geldt een ledenverbod. Het stichtingsbestuur kan dus niet worden beïnvloed door leden met zeggenschap. Een stichting is dus meer beschermd tegen invloed van buitenaf dan een vereniging. In een stichting heeft het bestuur dan ook daadwerkelijk de macht. In tegenstelling tot de vereniging zijn er geen leden die jaarlijks een bijdrage betalen in de vorm van contributie. De stichting moet dus op zoek naar donateurs.
Rechtsvorm Kerkgenootschap
Met een kerkgenootschap benadruk je dan weer dat het gaat om een religieuze gemeenschap. De wet benadrukt dat ook. Zo hebben op grond van de Wet op de Lijkbezorging alleen kerkgenootschappen het recht om een kerkelijke begraafplaats te hebben. Ook al kan je in de statuten van stichtingen en verenigingen op veel plaatsen afwijken van de wet, heeft een kerkgenootschap de meeste ruimte en vrijheid bij het inrichten van de interne regels. Een kerkgenootschap mag namelijk haar eigen statuut (zoals een kerkorde of reglement) hebben. Dat heeft te maken met de vrijheid van godsdienst die de overheid moet respecteren. Uiteraard moet ook een kerkgenootschap zich houden aan de wet.
ANBI status
Voor de mogelijkheid om een ANBI status te kunnen krijgen, maakt de gekozen rechtsvorm niet uit. Let wel op: Het feit dat een kerk is ingeschreven in het handelsregister wil nog niet zeggen de Belastingdienst de organisatie als kerk erkent. Daarvoor moet de organisatie ook voldoen aan de criteria voor een ANBI. Lees hiervoor zorgvuldig het ANBI dossier.
