Als er sprake is van een samengesteld gezin moet er een testament worden opgesteld. Stiefkinderen zijn namelijk niet automatisch erfgenaam. In het testament leg je vast dat alle kinderen een gelijk deel krijgen.
- Samengesteld gezin en overlijden
- Risico voor verlies erfdeel
- Per definitie maatwerk
- Niets doen is geen optie bij samengesteld gezin
Samengesteld gezin en overlijden
De wet regelt dat ieder kind (en langstlevende echtgenoot) een even groot deel krijgt uit de boedel. Voor kinderen heet dit het kindsdeel.
Jouw eigen biologische kinderen zijn op basis van de wet jouw erfgenamen. Jouw stiefkinderen zijn niet automatisch erfgenamen en delen dus niet altijd mee in de erfenis. Daarvoor moet je de stiefkinderen in een testament nadrukkelijk als erfgenamen benoemen. In het testament kan worden opgenomen dat de stiefkinderen ook een deel krijgen van de erfenis. Hierdoor hebben stiefkinderen mogelijk dezelfde juridische positie als je eigen (biologische) kinderen.
Als jouw stiefkind is opgenomen in een testament dan geniet het dezelfde vrijstellingen voor erfbelasting (voor zover je bent gehuwd of een geregistreerd partnerschap hebt). In dat geval worden de stiefkinderen namelijk gelijkgesteld met eigen kinderen.
Drie soorten kinderen
Je kunt een samengesteld gezin onderscheiden met verschillende juridische kinderen. Naast dat beide ouders kinderen kunnen hebben uit een eerdere relatie kunnen ze ook nog samen een nieuw kind op de wereld zetten. Zo zijn er zes varianten:
- Ouder A kinderen Ouder B niet Geen nieuwe kinderen
- Ouder A kinderen Ouder B niet Wel samen nieuwe kinderen
- Ouder A geen kinderen Ouder B wel Geen nieuwe kinderen
- Ouder A geen kinderen Ouder B wel Wel samen nieuwe kinderen
- Ouder A kinderen Ouder B kinderen Geen nieuwe kinderen
- Ouder A kinderen Ouder B kinderen Wel samen nieuwe kinderen
Risico voor verlies erfdeel
Een risico is dat de langstlevende echtgenoot na het overlijden van de erflater een nieuw testament maakt waarin alleen de eigen kinderen zijn benoemd tot erfgenamen. Dit kan je voorkomen door een voorwaarde op te nemen in het eerste testament. De eigen kinderen van de langstlevende echtgenoot kunnen alleen erven als de eigen kinderen van de erflater ook voor een gelijk deel erven.
Een andere manier voor stiefkinderen om hun erfdeel veilig te stellen, is door het uitoefenen van hun wilsrechten.
Per definitie maatwerk
Zoals je in het schema kon zien zijn er zes mogelijkheden. Daarbij is het dan ook nog niet gezegd dat iedereen dezelfde weg wil bewandelen. Sommige mensen willen juist onder geen beding de kinderen uit een eerdere relatie erfgenaam maken. Daar is geen contact meer mee bijvoorbeeld.
Kortom, wat jullie willen en hoe dat het beste kan worden vastgelegd moet je uitgebreid met een notaris bespreken.
Niets doen is geen optie bij samengesteld gezin
Hebben jullie een samengesteld gezin? Dan is het heel belangrijk om een testament op te stellen. In een samengesteld gezin zijn er vaak kinderen uit eerdere relaties. Zonder testament kan het bij een overlijden gebeuren dat de erfenis verdeeld wordt tussen de kinderen van de eerst overledene en de nieuwe partner. De nieuwe partner erft dan een groot deel van het vermogen. Bij het overlijden van de nieuwe partner gaat de hele erfenis naar de eigen kinderen van die partner. De kinderen van de eerst overledene kunnen hierdoor niets meer krijgen. Dit wordt vaak als oneerlijk ervaren.
In samengestelde gezinnen is de situatie complex. Niemand weet van tevoren wie het eerste zal overlijden. Zonder afspraken kan de verdeling van de erfenis voelen als een oneerlijke loterij. Dit kan zorgen voor ongelijkheid tussen de kinderen en mogelijk voor conflicten binnen de familie.
Voorbeeld
Jullie vormen een samengesteld gezin met elk kinderen uit eerdere relaties en samen een kind. Als één van jullie komt te overlijden zonder testament, kan de erfenis verdeeld worden tussen de kinderen van de eerst overledene en de overgebleven partner.
De overgebleven partner krijgt een groot deel van het vermogen. Wanneer deze partner later overlijdt, gaat de erfenis volledig naar de eigen kinderen van die laatst overleden partner. De kinderen van de eerst overledene ontvangen dan niets meer. Dit kan als oneerlijk voelen en problemen veroorzaken. Een testament zorgt ervoor dat de erfenis eerlijk wordt verdeeld over alle kinderen, ongeacht wie eerst overlijdt.
Testament is oplossing
Een testament biedt een oplossing. Met een testament kunnen ouders vastleggen hoe de erfenis eerlijk wordt verdeeld over álle kinderen. Zo blijft de verdeling gelijk, ongeacht wie als eerste overlijdt. Het opstellen van een testament voorkomt dat één groep kinderen wordt benadeeld en zorgt voor rust en duidelijkheid binnen het gezin.