Wat zijn huwelijkse voorwaarden
Huwelijkse voorwaarden zijn regels die je samen opstelt over jullie huwelijk. Je maakt afspraken om af te wijken van de regels zoals de wet die stelt aan huwelijk. In Nederland kennen wij de beperkte huwelijkse gemeenschap van goederen. Althans die geldt voor huwelijken die gesloten zijn na 1 januari 2018. Heb je een ouder huwelijk, dus van voor die datum, dan ben je getrouwd in algehele gemeenschap van goederen. In beide gevallen kun je afwijken van de wettelijke regels, dat kan ook als je al een tijdje getrouwd bent.
Je kunt huwelijkse voorwaarden maken voordat je gaat trouwen, maar je kunt het ook doen terwijl je al getrouwd bent. Juristen noemen dat laatste “staande het huwelijk”.
Wat is beperkte gemeenschap?
De regels zoals die nu gelden houden in het kort in dat wat je vóór het huwelijk had niet gemeenschappelijk wordt. Dat wil zeggen dat schulden en bezittingen die je hebt voor je gaat trouwen niet plotseling gemeenschappelijk worden. Ook erfenissen en schenkingen die je ontvangt tijdens het huwelijk blijven van degene die ze ontvangt.
De gevolgen zijn dat als je uit elkaar gaat er dan over deze afgescheiden bezittingen niet afgerekend hoeft te worden. Dat klinkt eenvoudiger dan het is. Je moet dan namelijk wel op dat moment nog aan kunnen tonen dat je de betreffende bezittingen had bij het begin van het huwelijk. Mogelijk kun je dat beter eerder op papier zetten.
Maar het heeft ook gevolgen bij overlijden. Eventuele bezittingen die niet gedeeld zijn gaan via een erfenis naar de langstlevende echtgenoot. Bezit je meer dan de vrijstelling van de erfbelasting voor echtgenoten (iets boven de € 600.000), dan moet je zeker advies inwinnen bij een notaris.
Waarom nog trouwen in gemeenschap van goederen?
Sinds de wetswijziging zijn er mensen die liever op het oude regime trouwen. Zij willen dus juist in gemeenschap van goederen trouwen. Je kan dat willen omdat trouwen een heel goede manier is om vermogen te verschuiven zonder dat er belasting afgerekend hoeft te worden. Om deze gemeenschap na 1 januari 2018 te bereiken moet je dus juist huwelijkse voorwaarden opstellen. Daarin regel je dan een complete gemeenschap van goederen.
Ondernemingsvermogen afscheiden
Veel ondernemers trouwen op huwelijkse voorwaarden. Bij financiële problemen in het bedrijf kan in sommige gevallen de eigenaar aangesproken worden. Dat is bijvoorbeeld bij alle eenmanszaken en ook bij een VOF. Maar ook bij ondernemers met een BV. Dat kan bijvoorbeeld als de eigenaar garant staat of ook in andere gevallen. De ondernemer kan dan zijn huwelijk op huwelijkse voorwaarden inrichten. Daarbij wordt dan bepaald dat zowel het vermogen als de schulden van de onderneming bij de ondernemer horen. Deze vermogensbestanddelen maken dan geen onderdeel uit van de gemeenschap. Als je dan vervolgens bijvoorbeeld het woonhuis op naam van de andere partner zet blijft dat ook buiten eventuele zakelijke problemen.
In de huwelijkse voorwaarden kan ook worden opgenomen dat bij een eventuele scheiding het ondernemingsvermogen niet zal worden verdeeld.
Schulden afscheiden
Soms gaan mensen trouwen, maar heeft een van de partners nog schulden uit het verleden. Dat kan zelfs een faillissement of schuldsanering zijn. Deze schulden worden niet gemeenschappelijk onder het nieuwe regime. Maar er blijft natuurlijk wel een risico. Dat kun je eventueel beperken met huwelijkse voorwaarden.
Vooraf afspraken over de scheiding
Je kunt met huwelijkse voorwaarden vooraf bepalen dat bij een eventuele scheiding geen partneralimentatie verschuldigd zal zijn. Ook andere afspraken zoals over de echtelijke woning kun je op voorhand al maken. Hierbij is achteraf wel een toetsing door de rechter. Had de partner die met lege handen achterblijft wel begrepen waar voor werd getekend?
Finale verrekenbeding
Bij huwelijks voorwaarden is er geen of een beperkt gemeenschappelijk bezit. Bij overlijden zal het bezit van de overleden dus vererven aan de andere partner. Die moet daar erfbelasting over betalen. Om die belasting te verlagen is vaak een zogeheten finaal verrekenbeding opgenomen in de huwelijkse voorwaarden. Bij overlijden worden de voorwaarden opgeheven en is alsnog een gemeenschap van goederen. Hierdoor is de helft van het bezit alsnog van de langstlevende partner. Een dergelijk beding kun je beter niet opnemen bij huwelijkse voorwaarden die zijn opgesteld in verband met grote schulden.
Formeel
Huwelijkse voorwaarden moeten opgesteld door een notaris. Die zal de voorwaarden ook deponeren bij de rechtbank in het huwelijksgoederenregister. Voor dat deponeren betaal je zogeheten griffierechten.
Huwelijks voorwaarden intrekken
Als je bent getrouwd onder huwelijkse voorwaarden, dan kan het soms verstandig zijn om die in te trekken. In het bijzonder als de reden van het opstellen niet meer aan de orde is. Bijvoorbeeld omdat de onderneming inmiddels verkocht is. Dan kan het fiscaal heel aantrekkelijk zijn om de huwelijkse voorwaarden in te trekken. Je moet daarvoor wel naar de notaris. Ook de intrekking is een formele handeling.